Kunst en kunst, knutselwerk

Fenster, Middelheimmuseum Antwerpen

Pot mosselen, Marcel Broodthaers

Kunst is geboren samen met de creativiteit van de mens. Toen nog holbewoners. Sinds de Renaissance zetten de artiesten hun naam onder, achter boven hun werk. Met de bedoeling het tot hun 'eigendom' of creatie te maken. Zij zijn de auteurs, het recht als auteur is een recht geworden met Hoofdletter, en waar iets minder plicht aan kleeft. 

Vanaf dan wordt het kunstwerk met een aanzienlijk bedrag gevaloriseerd. Er kwamen zelfs vakbonden voor kunstenaars uit de grond gerezen. Een bewijs dat de wereld er sinds de Middeleeuwen niet op vooruitgegaan is, want deze vakbonden bestaan niet meer, tenzij Sabam.

Bestaat kunst nog wel, vragen sommigen zich af. In dit tijdperk van digitale algoritme controle is alles zo vluchtig. De kunst van de jaren 60 heeft nog een naam: de moderne kunst. Daarna is het allemaal een beetje...verwaterd in constallaties, installaties, algoritmische kunstgrepen. De tijd van de echte ambachtelijke kunst uit de jaren 20-30, die oorlogsjaren, lijken voorbij.
De kunstwereld gaat terug naar de tijd dat kunstenaars gewone arbeiders waren en hun creativiteit voor God en Kerk botvierden. Toen werd er geen handtekening gezet, niet op kathedralen, niet op iconen, niet op andere prijsloze kunstige voorwerpen. En hoe verder er in gaat, hoe meer de roep naar auteursrechten verscherpt wordt. De vraag is: door wie?
Kunstenaars en designers weten dat echte kunst altijd bovendrijft. Iedereen herkent de hand van de meester in een meesterwerk, het is het gewone mooie werk dat iets vaker een handtekening nodig heeft. Er zijn zinnen, snedige gedachten, tekeningen, digitale  composities die het sociaal netwerk rondreizen, zonder dat men de eigenlijke bedenker (h)erkent. Net als de grafitti, die zelf met hun naam, in een anonieme wereld leven. Dat is ook 'echte' kunst in de zin van het woord: vrije creativiteit de wereld insturen om mensen aan het denken te zetten. Kunst met auteursrechten heeft meestal alleen maar een financiële zin. Ook zijn vele kunstwerken, nu vroeger en later, eigenlijk een resultaat van samenwerking, interactiviteit. Het zijn vaak werken van anderen die inspireren, de tijdsgeest die inspeelt en maatschappelijk en sociaal economische problemen. Een kunstenaar kan niet alleen scheppen. Heel zijn omgeving werkt mee. Het is zijn talent dat ons aanzet tot kijken, observeren, nadenken. De roep voor auteursrechten mag zijn doel niet overschieten. Iedereen loon naar werk geven, is een menslievende daad. Een recht opeisen omdat jij eerst stond in de file aan het patentenbureau, is niet echt de bedoeling.