Vluchten, en waar naartoe?

Deze morgen gingen de eerste nieuwsberichten over de Europese grenzen die hermetisch worden afgesloten voor vluchtelingen uit het Zuiden. Frankrijk en Italie zijn deze keer de boeman. Maar als we eerlijk zijn, is heel Europa wel 'blij' bij deze hermetische sluiting. Om grenzen te verleggen, ook bij ons zelf, is een blik achter de schermen verhelderend. Wie schuilt er acht er dit vluchtelingenleed, welke mens probeert steeds weer tegen beter weten in, de Europese havens te bereiken?

De eerste vrouw die ontsnapte uit de greep van ISIS in het Noorden van Irak, vertelt haar verhaal aan de pers. Eenvoudig, met haar simpele symbolen die de hardheid van haar verhaal inkleuren. Ze draagt al maanden dezelfde bruine rok, die ze droeg bij haar ontsnapping, een bruine ruwe hoofddoek valt over haar sluike bruine haar. Ze kijkt met open ogen de wereld aan, door het interview en de lens van de journalisten. Haar twee kinderen spelen met op hun netvlies gruwelen die ze proberen te vergeten. De bruine omslagdoek draagt ze uit rouw voor haar man die voor haar ogen vermoord werd terwijl ze de ogen van haar eerste zoon probeerde te bedekken. Zij spreekt over dit moment enkel met 1 woord: 'de crisis'.

In augustus viel ISIS de Noordelijke regio van Irak aan. Zij omsingelden dorpen van de Yazidis, een religieuze minderheid. Duizenden vluchtten en trokken de bergen in. ISIS ontvoerden en doodden  die die achterbleven. Over hun brutale acties getuigen de vele massagraven in de streek.

Ze leeft nu in een vluchtelingenkamp. Tussen lotgenoten komt het sociale leven terug op gang. Begrijpen is het belangrijkste gemene punt in het kamp. Amsha was zwanger toen ze ontvoerd werd met heel haar familie. Ze werd samen met haar zoon verkocht aan 'prins' Zaid op de slavenmarkt Mosul. Gelukkig werd haar baby geboren na haar ontsnapping.  Ze doopte haar tweede zoon 'Delbe Rin' gebroken hart in het Kurdish.

De vrijheid geeft haar hoop, en toch leeft ze in totale armoede. Een onafgewerkt betonnen huis, zonder vloer, vensters en meubelen. Haar ogen willen zich niet sluiten als de duisternis over het kamp valt. Slapen hoort er niet meer bij. Een beetje indutten tijdens de borstvoedingen als het licht is.
Ze weet dat ISIS niet ver weg is en zal terugkomen. Het kamp groeit elke dag aan. Overbevolking is een lichte onderschatting van de werkelijkheid. Jongens spelen volleybal, vrouwen koken samen, opa's delen een sigaret. Koude ruwe wind waait het losse zand in haren en ogen. Oma's staren voor zich uit, verloren zoon en kleinzoon, hun hele leven op hun kop. De witte omslagdoek als rouw voor het verlies van heel hun wereld.
En toch glimlachen ze even als de kleine baby's van het kamp kirren, hun eerste stapjes zetten, al kruipend hun warme schoot opzoeken. Er is hoop, zolang een kind lacht, is er hoop, zegt Amsha. Haar eerste kind deed er maanden over om terug te glimlachen. Hij sprak niet meer, hij keek niet om zich heen, een triest hoopje leven in zichzelf gekeerd. Nu kijkt hij naar de jongens die volleybal spelen, roept naar zijn 'oma' als hij een mooie steen vindt. Hij lacht als hij de vingertje aanraakt van zijn broertje.

Maar de littekens blijven. Als hij naar zijn vader vraagt, als hij naar zijn speelgoed vraagt dat hij vroeger in de tuin had. Amsha antwoordt teder, probeert de open wondes te zalven. Ze geeft hem hoop met de laatste energie in haar geest en lichaam. Kinderen moeten leven, sprankelend, vol vreugde. En Amsha wil daar alles aan doen om hen dat te geven.
En plots stond er een vrouw voor haar huisje. Een Duitse NGO vroeg haar of ze wil migreren naar Duitsland. Amsha wil overal zijn, behalve in Irak en omstreken. Haar kinderen een blik geven van het gewone leven, het is een sprookjeswens. Ze vulde het formulier in en wacht nu af...