Ere wie ere toekomt

Ik ben Charlie, voor iedereen die de dood vond door een terroristische daad, ben ik Charlie. Voor kinderen als soldaatje, voor vrouwen die de sexnood van militairen moeten blussen, voor moeders die als broedkippen worden gebruikt, voor mannen die gemanipuleerd worden, voor .... iedereen die liefde misbruikt om een leven te beeindigen, ben ik Charlie.
Naast deze zin die spontaan vorige week door de wereld raast, zien we ook de oneliner verschijnen toegekend aan Voltaire. En toch is dit een misvatting. Voltaire was een man van zijn tijd, heeft filosofische boodschappen de wereld in gestuurd, maar niet deze wijselijke volzin: 'Ik verafschuw wat je zegt, maar ik zal tot mijn laatste adem strijden voor het recht om het te zeggen.'

Deze zin wordt ten onrechte op naam van Voltaire geschreven. Het komt uit zijn biografie die de Engelse schrijfster Evelyn Beatrice Hall schreef. Zij gebruikte ondoordacht aanhalingstekens toen ze dit schreef. In haar boek staat "I disapprove of what you say, but I will defend to the death your right to say it"dacht Voltaire. Hall dacht in de plaats van Voltaire, en dit is fictie. Hall was schrijfster in de 19de eeuw en kreeg van haar schoonbroer heel wat respect. Hugh Stowell Scott liet na zijn dood in 1903 een grote som na. En dit uit dankbaarheid voor haar literaire wijsheid die het toeliet dat Hugh Scott onder zijn pseudoniem, Henry Seton Merriman, kon leven zijn zijn pen.