dinsdag 19 augustus 2014

Familie Flodder

Op 18 augustus 1811 werd Napoleon wakker en zag dat zijn rijk goed georganiseerd was. Tot hij plots een stukje in het oog kreeg dat zo uit de strip van Asterix en Obelix kon komen: De Nederlanden, die hadden al sinds 1796 geweigerd om zich te registreren met een achternaam. Een zooitje ongeregeld, chaotisch, administratief ongehoord.
Hij beval dadelijk om de Nederlanders onder dwang een achternaam te geven.
Aangezien juist de nieuwe spelling, spelling Siegenbeek, in gebruik was, in het Nederlands, ja toen al... Werden sommige achternamen die in Vlaanderen reeds jaren geregistreerd stonden, anders geschreven. Daarom vind je in Vlaanderen Claes en in Nederland Klaas, in Nederland is het Broek en in Vlaanderen Brouck, wat niets met het kledingstuk te maken heeft, maar wel met moeras. Zoals Achterbrouck en Achterbroek in Nederland, families waren die achter het moeras woonden.

De herkenbaarheid van Nederlandse achternamen verhoogt nog doordat ze kort en krachtig zijn, terwijl de vlamingen er vaak lidwoorden aanhangen, of ze verbuigen. Wie in Nederland Ketel heet, die heet in Belgie Vandeketel of Ketels. Al is er ook binnen Vlaanderen een verschil: in het westen heten ze De Bakker en Desmedt, in Limburg Bekkers en Smets. In Nederland en Vlaanderen zijn er achternamen die afkomstig zijn van een verwantschap (Janssens, Jans zoon), een beroep (Timmermans) of een herkomst (Van Tilburg). Maar Nederlanders hebben vaker namen die van een eigenschap afgeleid zijn: De Witte, maar ook Vroegop, Vroegrijk, Olijk.

De leukste reden hebben we voor het laatst gehouden. Toen de Fransen in 1811 de verplichte registratie invoerden, dachten veel Nederlanders dat het weer zo’n bureaucratische pesterij was die vanzelf wel zou overwaaien. Dus vonden ze het wel leuk om burgerlijk verzet te plegen en de ambtenaar te laten opschrijven dat ze Dom heetten, Indewei, Kolder, Gladpootjes, Borst, Sukkel, Citroen of Dekwaadsteniet. En gelachen dat ze hebben!"

Bron: Jongens en Wetenschap, Radio 1.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten