Waar is Wally?

Ja , waar is Wally? Niet in bepaalde bibliotheken in Michigan en New York, waar ze werden gebannen voor bepaalde 'vuile pagina's'. Op de pagina van het strand, lag een dame topless te zonnen. En weg was Wally.

Index librorum prohibitorum, de Pauselijke verboden boekenlijst viert zijn 50 jarige afschaffing. Paulus de zesde maakte komaf met de Index vandaag, 50 jaar geleden. Het was geen overwegende lijst van sensuele literair, meer academische of spirituele werken. Sommige schrijvers werden totaal verboden, zoals Zola, anderen dan weer met bepaalde werken, zoals Maeterlinck, Belgische Nobelprijswinnaar, en Reve en zelfs Walschap. Toen de bibliotheken nog naarstig bezocht werd, speelde deze lijst een belangrijke sociale rol. De boeken vonden hun weg niet naar de bib. Ze kregen een berucht leven ondergronds, wat bepaalde werken niet echt verdienden.

De lijst bestaat niet meer, leve de lijst? De index blijft inderdaad ronddwalen. Een modern voorbeeld is 'De Da Vinci Code' van Dan Brown, afgeraden door de Heilige Stoel.

Pius IV in 1564 richte de Index op na het Concili van Trento. Er zijn 40 edities uitgekomen. De laatste editie is van 1948 en werd door Paus Paulus de zesde opgeheven, nu juist 50 jaar geleden, 14 juni 1966.

Enkele schrijvers die op de lijst voorkwamen:

Erasmo de Rotterdam (1500)

René Descartes (1633)

Denis Diderot

Honoré de Balzac

Émile Zola (1894-1898)

Maurice Maeterlinck

Jean-Paul Sartre (1959)

*Woordenboek Larousse van Pierre Athanase

*Madame Bovary van Gustave Flaubert (1864)

*De oorsprong van species, van Charles Darwin

Zelfs 'Het dagboek van Ana Frank' werd in bepaalde landen verboden. De Index had ook een locale aanpassing.

Don Quijote de la Mancha, van Cervantes werd ook geweerd van de schoolbanken en dit voor literaire passages waar de morele waarden aan de kaak werden gesteld.

Zelfs de Bijbel stond op de lijst, de editie vertaald door William Tyndale waarin hij een diversiteit aanhaalt van de beschaving: multimaatschappij, wat niet in dank werd afgenomen.

In de Verenigde Staten, Colorado, wordt Charly en de chocolade fabriek van Roald Dahl gecensureerd omdat het een arme visie van het leven beschrijft. Gulliver's reizen werd in vele landen gebannen omdat het het thema 'corruptie' aanhaalt, naast pacificatie en het onrecht van kolonisatie.

Sommige schrijvers flirten met de grenzen van de moraliteit in hun boeken om op een 'verdachte' lijst te komen, zodat ze hierdoor ook persaandacht krijgen. Wat moeilijk kan gezegd worden van Sir Conan Doyle die in Rusland verboden is voor zijn verborgen occultisme in zijn verhalen van Sherlock Holmes. Salman Rushdie krijgt dan weer de ban van de Arabische wereld. Voor racisme zijn er ook werken geschrapt, 'de kleine neger Sambo' van Helen Bannerman, bijvoorbeeld. En als contrast 'Zwarte Schoonheid' van Anna Sewell, in Zuid-Afrika voor het woordje 'zwart' in de titel. De 'fight club' van chuck Palahniuk werd in China verboden voor de gedetailleerde beschrijving van het gebruik van explosieven.