Over Kakapo en Dodo's

Jaren geleden, toen ik mijn kleine meisje in de creche achterliet, hoorde ik zeggen : 'zet je op de kakapo'. Wat wist ik van het leven, maar dat woord zou mijn dochter niet mogen horen, dacht ik, toen jong en onervaren. Een 'kakapo' mag in haar wereldje niet bestaan. En ik kreeg bijna gelijk. De kakapo werd sinds korte tijd met uitsterven bedreigt. Daar is nu verandering in gekomen. En nu ben ik blij en vermeld het als goed nieuws: Er bestaan terug kakapo's in de wereld van mijn dochter!
De kakapo is een bizarre vogel, wat het woord al aantoont. Net zoals de kiwi, is zijn thuiscontinent Oceanie. Hij vliegt niet of nauwelijks en is zeer tam. Een soort grote groene kip. De vogel zou bijna uitgevonden kunnen zijn door Sesamstraat.

Er zijn nog maar 62 kakapo's op deze planeet.  In lang vervlogen tijden kon men nog duizenden van deze vogelsoort vinden in Nieuw-Zeeland. Zij hadden geen natuurlijke vijand, tot wij kwamen...de mens. Nieuw-Zeeland had geen zoogdieren voor meer dan miljoen jaren, buiten een paar vleermuizen. De enige jager op dit eiland was een gigantische arend die al lang uitgestorven is. Toen de eerste mensen uit Polynesie kwamen, verminderde het aantal kakapo's drastisch en verdwenen bijnavan deze aardbol, zoals ik het ooit gewenst had. Net als de kiwi, hoefde de kakapo niet te vliegen, er was geen gevaar waarvan hij zou moeten wegvliegen. Hij wandelde dus ontspannen en speels rond. Een makkelijke prooi voor de hongerige mens.
Niet alleen zijn vlees, ook zijn pluimen waren gegeerd door de Maori's. Niet alleen voor op de hoed, ook als vulsel voor matrassen en kopkussens. In 1889 werd de eerste kakapo naar Engeland verzonden om te bestuderen. Hierdoor werden zijn pluimen alleen nog maar waardevoller, nog een doodsteek voor deze grote  parkiet. Hij werd een museum-atractie. Toen ook andere zoogdieren op het eiland belandden, zoals de polynesische rat en kleine katachtigen, was het keizerrijk van de parkiet helemaal voorbij. In 1952 kwam hij op de lijst van de uitstervende diersoorten. In 1974 werden helicopters ingezet om de kakapo te bestuderen, aangezien hij zich had teruggetrokken in het ondoordringbaar woud in het Noordwesten van Fjordland.

De discussie kwam op gang: moeten we de 62 parkieten met rust laten in hun donkere woud, of moeten we ze juist van dichtbij bestuderen, met zo weinig mogelijk impact op hun leefsfeer? Een moeilijk probleem. Pas in 1999 werd dan beslist om een Recovery Plan op te stellen om zo de habitat te verbeteren en de kakapo-populatie terug tot leven te laten komen.
De kakapo kan tot 90 jaar worden. Hij is 50 tot 63 cm lang en weegt rond de 3.5kg. Zowel de vrouwtjes als de mannetjes hebben dezelfde prachtige groene veren. Er werden coniferen geplant in hun gebied, waardoor er een paar goede voortplantingsjaren kwamen. De vruchten van de 'red pine' lijkten de kakapo's wel te smaken. De vogels werden ook verplaatst naar eilanden waar geen zoogdieren leefden. Op deze vijf eilanden werden de volgens intensief beschermd en gevolgd, zelfs zo dat elke vogel zijn eigen naam heeft. Op een van deze eilanden bleken de kakapo's zich niet voort te planten. Er is nooit een reden gevonden.

Misschien een interessante vraag, waarom ze beslist hebben om de kakapo intens te volgen en te beschermen. Uit het grote 'schuldgevoel'? Om te bewijzen dat de mens het enigste zoogdier is met een geweten? Weinig aannemelijk. Want echte jagers (dierlijke jagers) roeien hun voedselbronnen niet uit. Wat brengt ons dan zo ver om zoveel energie en geld in een reddingsplan te stoppen? Daarbij herstelt de natuur zich meestal. Toch lijken wereldinstanties grote aandacht te geven aan diversiteit. Als alleen de sterksten overblijven, krijgen we misschien vlug een onverwoestbare natuur die zich tegen ons zou kunnen keren.


Er zijn ook enkele argumenten te bedenken om het redden van diersoorten tegen te houden. Het belangrijkste argument is dat de uitsterving van dieren een natuurlijk proces is. In het verleden van de aarde zijn er ontelbaar veel diersoorten uitgestorven, zoals bijvoorbeeld de dinosauriërs. Door het uitsterven van de dinosauriërs kregen de zoogdieren – zoals de mens – kans om te ontwikkelen. Kortom, als we nu een diersoort redden, dan houden we misschien wel de evolutie van toekomstige diersoorten tegen.Wel het bedenken waard dat de mens tegenwoordig op aarde de succesvolste soort is, ook geen mooi vooruitzicht, een wereld zonder dieren.  Blijkbaar zijn wij goed aangepast aan de situatie op aarde of zijn we goed in het aanpassen van de aarde op ons. Wij zijn de winnaars. En vandaar dat wij nu ook kunnen beslissen welke dier- planten- en insechtensoort er waar blijven leven.  Er worden zelfs tegenwoordig dieren vermoord om bedreigde diersoorten te redden. Zo werden drie jaar geleden 400 kangaroes gedood, omdat zij een bedreiging vormden voor een groep bedreigde hagedissen. Een aantal bedenkingen die het overdenken waard zijn.

Misschien een van de wijste vragen omtrent deze kwestie: wanneer leert de mens eens van de natuur, in plaats van dat wij de natuur een lesje leren?