Nadenken op het werk, taboe of een must?

Eens in mijn jonge jaren ging ik soliciteren. Het raam van het kantoor waar ik als administratieve kracht zou ingezet worden, keek uit op een prachtig bos. Het was  herfst en de kruinen glansden rood bruin geel, een vurenpracht vol energie. Wat een prachtig zicht heeft deze werkplaats, zei ik, waarop de personeelchef, een kleine vrouw, me de deur wees. Daar hebben we geen tijd voor en jou instelling bewijst dat dit geen werkplek is voor jou. Nooit begrepen... Tot ik op deze wijsheid stootte.

'Wie is toch die mens die daar niets loopt te doen in het park terwijl wij hier hard zitten te werken?' vroeg een werknemer aan zijn baas. 'Die man daar? Dat is mijn adviseur,' was het antwoord van Henry Ford. 

Meer en meer worden filosofen gevraagd om bedrijven bij te staan. Zij denken in plaats van de kantoormensjes die hun creatieve manier van denken verleerd hebben. Zij interpreteren marktonderzoeken, werken strategieen uit en coachen werknemers. Een lucratieve bezigheid voor mensen die in het park wandelen en genieten: het aanleren van hoe je moet genieten van het leven en dit kan doen slagen in je werksfeer. 

Ook in de politiek worden deze mensen ingezet. Ze doen zelf niet aan politiek, maar coachen de partij en partijleden tot waar ze willen groeien en hoger. Een bedrijf en zeker de politiek moet zich steeds in vraag stellen. De filosofie kan daarbij de vragen sturen, niet beantwoorden. In het leven en dus ook, het zakenleven, zijn er geen klaar en duidelijke antwoorden. De samenwerking van de filosofen en het bedrijfsleven is niet nieuw, volgens Nicolas Milhas, Argentijnse filosoof. 'Nieuw is het niet, wel blijft het een rariteit.' De filosofie kan, volgens Nicolas, een bedrijf helpen om het hele plaatje te zien en niet alleen de enge grenslijnen waarin zij werkzaam zijn. Een pluspunt om een stap voor te zijn op de concurrentie.
'Denken is macht,' verklaart hij verder. 'Als je een bedrijf wil opkrikken is het fundamenteel om dicipline te hebben, maar dat is niet genoeg.' Hij verwijst naar het concept van Aristoteles: een idee gaat hand in hand met de juiste acties.

Een filosoof binnen een bedrijf kan de criteria uitstippelen waarin het bedrijf zich wil bewegen. Taken delegeren, het werk uittekenen, teams opbouwen, onderhandelingen leiden, een identiteitkit aanmaken. In Argentinie ijveren ze om filosofie in het secundair te geven, een lovenswaardig initiatief. We moeten onze kinderen terug aanzetten om zelf te denken, zegt Sisto, directeur van Filosofie en letteren aan de Universiteit van Buenos Aires. (UBA).