Koninklijk traktaat uit 1863 gewijzigd

Koning Boudewijn en Koningin Juliana

In 1961, meer bepaald op 24 februari, werd een verdrag getekend door het Koninkrijk België met het Koninkrijk der Nederlanden, gebaseerd op een 'traktaat' uit 1863. Dit verdrag verliep dit jaar, in 2012, en dat was gister, meer bepaald op 2 september. Het was een overlaatje van Willem van Oranje, toen België nog een provincie was van de Verenigde Provinciën der Nederlanden.
Officiële titel:

Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Koninkrijk België tot verbetering van de verbinding tussen het Julianakanaal en het Albertkanaal

Hare Majesteit de Koningin der Nederlanden 

en

Zijne Majesteit de Koning der Belgen

erkend hebbende dat het nodig geworden is tussen het Julianakanaal en het Albertkanaal een betere verbinding tot stand te brengen, hebben besloten te dien einde een verdrag te sluiten en hebben tot hun gevolmachtigden benoemd, te weten:

Zijne Excellentie Jonkheer E. Teixeira de Mattos, Buitengewoon en Gevolmachtigd Ambassadeur der Nederlanden te Brussel; voor Hare Majesteit de Koningin der Nederlanden.

Zijne Excellentie de Heer P. Wigny, Minister van Buitenlandse Zaken; voor Zijne Majesteit de Koning der Belgen.

De Vlaamse Regering tekende vorige week een wijziging aan dit verdrag waardoor de vervaldatum tevens verlengt werd. Dit verdrag gaat over de verbetering van de verbinding tussen het Julianakanaal en het Albertkanaal. De wijziging beoogt het schrappen van de reservatiestrook voor het vroeger voorziene Cabergkanaal, dat het Albertkanaal bij Briegden (Lanaken) zou verbinden met de Maas nabij Borgharen. Dit is nu niet langer nodig, en de schrapping maakt een duurzame en integrale gebiedsontwikkeling mogelijk. De bevoegde minister voor mobiliteit zal het verdrag ondertekenen. Ze hecht tevens haar goedkeuring aan het voorontwerp van decreet dat instemt met dit verdrag. Over dit voorontwerp van instemmingsdecreet wordt het advies ingewonnen van de Mobiliteitsraad van Vlaanderen, de SAR Ruimtelijke Ordening-Onroerend Erfgoed, de SARiV en de Raad van State. Op voorstel van minister-president Kris Peeters en minister Hilde Crevits.

In dit verdrag worden de kosten verdeeld van het onderhoud van deze waterwegen die op beider grondgebieden liggen en elkaar op bepaalde stroken zelfs overlappen. Het houdt de bouw in van de sluizen en er was een verbindingskanaal gepland, het Cabergkanaal, dat er nooit gekomen is en nooit zal komen.
Na onderzoek op aanvraag van de Secretaris-Generaal van de Benelux,  werd bewezen dat dit 4 km korte kanaal geen nut zou hebben voor de mobiliteit. Het Cabergkanaal zou het Albertkanaal in Lanaken verbinden met het Julianakanaal in Maastricht, zoals beslist in 1961 tussen de koningshuizen der beider landen. De Vlaamse minister van mobiliteit Hilde Crevits, heeft het tracé afgevoerd. Dat heeft tot gevolg dat het Albertknoop Industrieterrein kan uitgevoerd worden. Belgisch en Nederlands Limburg waren al jaren feitelijk akkoord dat de reservatiestrook voor dit kanaal zou verdwijnen.
Het Cabergkanaal, een tracé van 4 kilometer dat start in Briegden en waarvan 500 meter op Belgisch grondgebied zou liggen, was al gepland in het Tractaat van 1863. In 1961 werd de reservering in een verdrag vastgelegd. Het kanaal zou ervoor zorgen dat schepen 15 kilometer minder moeten varen, goed voor een tijdswinst van ongeveer twee uur. “Die argumenten zijn niet sterk genoeg om het Cabergkanaal toch te bouwen.

Dat zien alle partijen nu ook in. In Luik was er wel angst dat de schepen niet meer door het centrum van Maastricht zouden mogen varen en dat ze op termijn gewoonweg niet meer onder de bruggen door zouden geraken. Het Cabergkanaal kon dan de oplossing zijn. Maar het is zeker, ook al worden de schepen hoger, dat ze tot 2040 onder die bruggen kunnen varen”, zegt Peter Janssens van Benelux.