vrijdag 30 september 2011

De lama's telefoneren

De Belgisch-Nederlandse biotechnologiebedrijven Galapagos en Ablynx blijven feest vieren. Reeds het tweede jaar op rij zijn ze genomineerd voor het Scrip Award, een trofee voor biotech-bedrijven. De Scrip Award is de meest prestigieuze onderscheiding in de biotech-en farmasector. Zij worden toegekend door een jury van experten uit de sector. Het Gentse Ablynx is ook genomineerd in de categorie van beste alliantie, dit samen met Merck Serono. Zij ontdekten en ontwikkelden samen de nanobody's, antilichamen uit lama's.
Ook het Leuvense reMYND is in die categorie genomineerd, voor zijn partnerschap met Roche voor de ontwikkeling van medicijnen tegen ziekten als alzheimer en parkinson. De uitreiking vindt begin november plaats in Londen. (Be.L.)

In Argentinië kennen we de lama die telefoneert. Ik hoor je je wenkbrauwen al optrekken. In het Spaans is dat : la llama que llama. Nu zie je al dadelijk het verband. Verder heerst er in Argentinië al een even grote crisis als in de rest van de wereld, zoals bijvoorbeeld Europa. Toch heeft een biotechnisch bedrijf uit Vlaanderen 12.5 miljoen euro gekregen terwijl ze nog maar een 1.5 jaar bezig zijn met onderzoek. Dat ten tijde van de Spaanse Conquistadores in het spoor van Carlos V, koning van Spanje en geboren Belg, zeiden de jezuïeten reeds dat de lama's een geschenk van God was, dit in de 17de eeuw.

Dat onderzoek gaat over antilichamen uit een lama en noemt ArGEN-X, je hoort al dadelijk het woord GEN en bijna ARGENTINA. Die X is van wat ze nog niet juist weten en moeten onderzoeken. Het gaat over een geweldig sterk verhaal over antilichamen die een scala aan menselijke chronische ziekten kan genezen en voorkomen en dit allemaal mits a little bit help of a friend, de lama. Het is niet vies als een lama spuugt, hij spuugt gewoon een krachtig medicijn naar je toe!

“Het zal niet lang meer duren voordat wij mee kunnen spelen in de grote wereld van de farma”, stelt Tim Van Hauwermeiren. Hij is de CEO van de Vlaams-Nederlandse start-up ArGEN-X. “Onze antibody-systeem SIMPLE genereert met behulp van lama’s niet één goede lead antistof tegen een ziekte, maar een heel scala aan humane antilichamen. We moeten ze er maar gewoon uitpikken en klaar is kees. De techniek is zo simpel dat we financieel rond komen om al de bijkomende studies te doen die nodig zijn.”ArGen-X heeft zijn nestje in Ablynx, een Gents biotechnisch bedrijf dat hierin samenwerkt met Merck Serono. Ablynx zorgt voor de blauwprint van de nano-informatie en Merck maakt er daarna medicijnen van. In de anti-lichaamwereld heeft Ablynx zijn sporen al verdiend. Zij hebben 200 medewerkers. Hans de Haard, de hoofdwetenschapper en hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht, had in zijn post-doc reeds gewerkt rond kameelachtigen. “Jaren geleden al werkte ik voor het eerst met humane antistoffen tijdens mijn post-doc aan de Universiteit van Maastricht, en bij mij overstap naar Unilever, keek ik een keer naar homologen in het dierenrijk. Ik probeerde in een opwelling met humane primers het DNA van conventionele antilichamen van kameelachtigen te vermenigvuldigen. Tot mijn grote verbazing lukte dat heel erg goed. De verschillen tussen humane antilichamen en die van kameelachtigen verschilden veel minder dan gedacht: op een paar aminozuren na waren ze identiek.” ArGen-X is een team van wetenschappers die uit drie enthousiastelingen bestaat. De Nederlander Van Haard, de Duitse Torsten Dreier en de Belg Tim Van Hauwermeiren.
Het onderzoek gaat vooral over het behandelen van chronische ziekten. De antilichamen die ArGen-X ontwikkelt uit de lama heeft reeds in labomuizen bewezen dat het een effectievere ontstekingsremmer is dan alle concurrentie samen. Dit zou een weerklank kunnen hebben op reumapatiënten en dergelijk. Als we de patiënten met een maandelijkse injectie kunnen helpen, zou dat fantastisch nieuws zijn. Zij richten zich nu met de subsidies van 12.5 milj op bloedkanker, tumoren en auto-immuunziekte, zoals bijvoorbeeld AIDS. Maar voor de rest is alles uiteraard geheim. En er is ook geduld nodig, want pas over 2 a 3 jaar kunnen ze de eerste klinische testen doen. 
ArGen-X is volgens de info, het enigste bedrijf dat met antilichamen van lama's werken. Ze hebben het ook gepatenteerd. Bij het inspuiten van antigen, produceren deze dieren niet 1 antilichaam, maar een scala aan zeer potentiële antilichamen. 
Hoewel het eerste werk voor arGEN-X aan de Universiteit Utrecht gebeurde, vertrok het bedrijf toch naar Vlaanderen. “We hebben de kansen eerlijk afgewogen en het Vlaamse klimaat is gewoon veel beter voor een starter in onze sector”, verklaart de Nederlander De Haard. “Het beste wat we in Nederland als subsidie konden krijgen was een dure lening! Deze business is zo risicovol, dan kun je nog zo’n sterk team hebben, zonder subsidies kom je er niet. In Vlaanderen zijn die mogelijkheden er wel, we kregen 1,3 miljoen euro als ‘zaaisubsidie’. Het VIB biedt enorme netwerkmogelijkheden en ondersteuning. In mijn ogen laat de Nederlandse overheid daar wel een steekje vallen. Er is genoeg wil en talent, maar als de overheid niet meewerkt vertrekken bedrijven toch. Ze zouden wat beter naar de buren moeten kijken.”

Dit artikel is eerder verschenen in C2W life sciences #7 2010. Auteur: Bo Blanckenburg

Geen opmerkingen:

Een reactie posten