Vreemde bossen

U hebt zeker al van het lappersfort-bos gehoord. Dat bos bespeelt al een tijdje de pers door zijn bezetting en ontzetting van de actievoerders door de politie. Lappersfort bos is een symbooldossier voor zonevreemde bossen in Vlaanderen. De oorsprong van dit fenomeen gaat terug tot in 1977. Het terrein van de Lappersfortbos, 3.5 hectare, werd toen als industriegebied ingekleurd op de plannen van de ruimtelijke ordening. De terreinen waren van een munitiefabriek. In 2008 kwam er een wettelijke bouwvergunning en werden de bomen gerooid. De boomhakkers maakten zich sterk dat voor elke boom die zij rooiden, er elders eentje geplant werd. Moenaert, de burgemeester van Brugge, verklaarde dat alles in orde is met wat er gebeurt in Lappersfortbos. Wat eigenlijk ook zo is.

Wat is nu het probleem met bossen zoals het Lappersfortbos?

Meer dan 40.000 hectaren bos in Vlaanderen is zonevreemd. Dat wil zeggen dat zij niet zijn ingekleurd als bossen, terwijl het wel bossen zijn. Zij staan op 'industrie'zones, verkavelingen,... Hierbij gaat het niet enkel om kleine bosfragmenten hier en daar: zo blijken er zeker meer dan 100 zonevreemde bosfragmenten groter dan 25 ha en een dertigtal zelfs groter dan 50 ha. Het gaat hier gelukkig niet allemaal over industrie- en woonzones, maar we mogen niet vergeten dat ook bos in recreatiezone bedreigd kan zijn, denken we maar aan Kelchterhoef.

"We hebben nu een ontwerpplan klaar om dat probleem aan te pakken", aldus minister Schauvlieghe. "We zullen niet alle zonevreemde bossen beschermen, maar gaan dat wel doen met bossen die ecologisch waardevol en bovendien bedreigd zijn. We gaan die oefening maken in samenwerking met wetenschappers en de mensen op het terrein." Schauvliege benadrukt daarnaast dat er binnen de Vlaamse regering nog andere initiatieven worden genomen om werk te maken van de beloofde uitbreiding van de bosoppervlakte. "We zijn het engagement aangegaan om jaarlijks twintig gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUPs) aan te passen, om ruimte te creëren voor bosuitbreiding." Tot slot gaf de minister ook aan dat er een administratieve vereenvoudiging op til is die de uitbreiding van bossen door privé-eigenaars gemakkelijker moet maken. Momenteel is daarvoor een vergunning nodig, die volgens de Vereniging voor Bos in Vlaanderen in meer dan de helft van de gevallen op een negatief advies van de landbouwadministratie stuit. "In het Witboek, onze interne staatshervorming, staat dat we af zullen stappen van de bindende adviezen. De bevoegde instanties zullen zo'n negatief advies in de toekomst dus naast zich neer kunnen leggen, indien daar een goede reden voor is", aldus de minister. (LEE)

 Zijn vreemde bossen waardevol?

Soms zijn ze zeer waardevol naar recreatie toe (bvb. het Lappersfort op een boogscheut van Brugge).
Soms betreft het een zeer waardevol ecosysteem en / of een zeer oud bos met zeldzame plantensoorten en / of een buffer t.o.v. omliggende activiteiten (bvb. het zonevreemde stukje Lappersfort schermt de biologisch interessantste plekjes af van het industriegebied ... moest dit verdwijnen door verkaveling of door de zuidelijke ontsluiting zal dit natuurlijk het hele bos verstoren).

Tot slot nog enkele cijfers om dit te staven:

• 8% van de zonevreemde bossen is meer dan 250 jaar oud ! (kortom meer dan 200 jaar ouder dan de gewestplannen ... )
• de biologische waarderingskaart (een gebiedsbedekkende inventaris van de Vlaamse biotopen) leert ons dat 17.000 ha ecologische waardevol is en 6.500 ecologisch zeer waardevol