Kop of let?

We leven in een wereld die steeds kleiner wordt. In Argentinie tussen de Belgen gaat er een grapje rond:
Als de Argentijnen weten dat je van Belgie komt, vragen ze steevast: 'Ha Belgica! Ken jij dan niet een zekere...' Het ergste vanal kennen ze van die andere Belgsiche persoon alleen maar de voornaam, zoals gebruikelijk is in Argentinie. Hier wordt niemand ooit met de achternaam aangesproken. Bij elk eerste contact wordt dadelijk naar de voornaam gevraagd. Wel nu, we zijn niet groot, ok, en we zijn maar met 10 miljoen terwijl ze in Argentinie met 35 milj. zijn, maar toch kennen we niet elke Belg.
Toch gebeurd het geregeld dat we die persoon, toevallig, toch kennen. Zeker met mijn naam, gebeurd dat al eens. De wereld wordt dus kleiner en persoonlijker, zeker als je mijn voornaam hebt en Belgische bent. Toch krijgen we het niet voor elkaar om van links naar rechts en van rechts naar links simultaan te kijken. (Dat is een doordenkertje, moeilijke zin maar verstaanbaar, al zeg ik het zelf.)
Is er een deadline?


Ja, uiteraard, we kunnen niet eeuwig de geschiedenis ingaan als het land zonder regering. We hadden al eens een koning zonder land en eentje zonder vrees, maar een land zonder regering, dat bestaat gewoon niet, zeker niet in de Europese context die steeds zwaarder weegt op de nationale regeringen. Europa erkent cultureel gezien wel regio's in Europa, maar voor de begroting, als we in de euro-zone willen blijven, zal er toch een federaal standpunt moeten ingenomen worden. Dit moet aan de Europese Commissie worden getoond, tenlaatste midden april, in mei begint het nieuwe europese semester.

Wat is het Europees semester?
In de eerste helft van elk jaar wordt in euorpa het kader vastgelegd waarbinnen elk land zal moeten blijven, wanneer het zijn begroting voor het volgende jaar opmaakt. (mei dit jaar, begroting 2012)

- Op 12 januari heeft de Europese Commissie de aanzet gegeven, met de publicatie van zijn “Annual Growth Survey”. Daarin zet de Commissie 10 prioritaire acties uiteen.

- Op de Europese top van 24 maart zullen de regeringsleiders deze beleidslijnen bekrachtigen.

- Vervolgens moeten de lidstaten tegen midden april een plan indienen bij de Europese Commissie, waarin zij uiteenzetten hoe zij de beleidslijnen gaan uitvoeren.

- De Europese Commissie gaat daarna de plannen bestuderen, en per land aanbevelingen doen (in mei).

- Op basis hiervan zullen de lidstaten elkaar in juni advies geven.
Pas daarna kan elk land beginnen aan de opmaak van zijn begroting voor 2012. De concrete maatregelen voor 2012 moeten passen in het kader dat Europees is vastgelegd. De nationale parlementen zullen kunnen controleren of de regering bij de begrotingsopmaak binnen dat Europese kader gebleven is.
Is april dan de deadline?

De regering, gelijk welke maar ze moet wel federaal zijn, moet twee documenten bezorgen: één waarin uiteengezet wordt hoe de begroting weer in evenwicht gebracht zal worden de komende jaren, en daarnaast ook nog een Nationaal Hervormingsprogramma. Daarin moet de regering aangeven hoe ze de Europa 2020-doelstellingen wil bereiken: meer mensen aan het werk krijgen, meer investeringen in innovatie, meer jongeren naar het hoger onderwijs krijgen, meer investeringen in hernieuwbare energie.
Dat financieel standpunt moet naar Europa gezonden worden in april. De problemen van Griekenland en Ierland hebben duidelijk gemaakt dat de eurozone een fundamenteel probleem heeft: er is één munt, maar het economisch beleid van de verschillende landen is erg verschillend. Er zijn wel de zogenaamde Maastrichtnormen: een maximaal begrotingstekort van 3% van het BBP, en een maximum schuld van 60% van het BBP.
Europa is nog steeds aan handen en voeten gebonden. Ze krijgen weliswaar iets meer adviesgewicht, maar daadwerkelijk kunnen ze pas achteraf optreden. Als de norm overschreven is, niet voordien. Pas dan kunnen landen onder toezicht geplaatst worden, wegens een buitensporig tekort. Dat was voor de grote Europese crisis met Griekenland en Ierland. Toen iedereen met zijn neus op de feiten werd gedrukt, bedachten ze de wijze raad van Tante Kaat: 'voorkomen is beter dan genezen'. Men bedacht daarom het Europees semester. Hierbij gaat men niet meer alleen over begrotingstekorten. Ook het beleid inzake lonen, pensioenen, belastingen, arbeidsmarkt, energie, innovatie en dergelijke zal voortaan beter gecoördineerd moeten worden.
Lidstaten die de pensioenleeftijd nog niet verhoogd hebben, zouden dat moeten doen. Systemen zoals brugpensioen zouden hervormd moeten worden. De werkloosheidsval moet worden aangepakt, door het verschil tussen loon en werkloosheidsvergoeding groter te maken. De regering zal vrij fundamentele beleidskeuzes moeten maken.
Wil dat zeggen dat het nationale parlement buitenspel staat? Men zou kunnen zeggen van wel. De controle gebeurt nu eenmaal voor een europese munt en niet meer de nationale. Maar er is nog veel ruimte voor creativiteit. Zodra Europa het plan van de lidstaat heeft gecontroleerd, kan de regering aan de begroting beginnen. In de meeste landen waordt die in het najaar voorgelegd aan de nationale parlementen. Aan die begrotingsbevoegdheid van het nationale parlement verandert er niets, zegt de Europese Commissie. Het nationale parlement zal bovendien kunnen controleren of de regering wel binnen het kader blijft dat met Europa is afgesproken. Het nationaal parlement mag uiteraard een inzage vragen van de begrotingsplannen voor het naar Europa gaat, het is alleen de gewoonte dat dit pas gebeurd bij het vallen van het blad en niet het botten van de bloesem. In theorie blijft elk land soeverein bij het uitstippelen van zijn begrotingsbeleid.

Wel nu die deadline...?

Het lijkt Europa deze keer menens te zijn. De financiële markten kijken toe. De EU zal deze keer geen oogje dichtknijpen voor lidstaten die geen maatregelen nemen. Zeker de plannen van landen die al hulp krijgen (Griekenland, Ierland) als van landen die in de problemen dreigen te komen (België, Portugal, Spanje), zullen met een vergrootglas bekeken worden. Welnu, als we tegen april geen regering hebben, zal er niet veel vergrootgeglasd moeten worden. Geen federale regering, geen zicht op een begrotingstrategie naar 2012 toe. en dat is totaal uit den boze. De Koning heeft daarom deze opdracht dan ook aan Leterme gegeven, de ontslagnemende regering. Dus eigenlijk is er geen deadline, ttz, we zullen ze wel halen, ook al hebben we 'geen regering'.
Nu, deadline of niet, vliegen we echt in de hoek als we geen begrotingsplan afgeven? Er bestaan EU mogelijkheden om lidstaten te straffen, maar de eindverantwoordelijkheid ligt bij de andere lidstaten. Daarom, iedereen zit wel eens in hetzelfde scheepje, wordt er nooit een land bestraft. Totale anarchie, hoor ik u al denken, nu ja, een ietsje pietsje, maar de lidstaten weten wel wat er van afhangt en achter de schermen wordt er wel eens een flinke bolwassing gegeven.
De EU commissie vindt dit niet genoeg. Ze hebben daarom wetsvoorstellen gemaakt om dit aan te scherpen. het EU parlement behandelt nu deze voorstellen en tegen juni zouden ze goedgekeurd moeten zijn. Onze deadline wordt weer even verschoven. Dan is er nog de vraag of deze wetten met terugwerkende kracht zullen gestemd worden, als dat niet zo is, zitten we weer een jaar verder, tot het volgende Europese semester.
In de nieuwe procedure zullen landen met een hoge overheidsschuld (zoals België) meer in het oog gehouden worden. Als de schuld niet voldoende wordt afgebouwd, volgen er sancties: een som geld (0,2% van het BBP) moet op een geblokkeerde rekening worden gestort. België heeft nu een schuld van 100% van het BBP, de norm is 60%. Elk jaar moet België één twintigste van het verschil wegwerken, of 2% per jaar.
Totaal nieuw is de procedure om landen te bestraffen die “macro-economische onevenwichten” vertonen. De Europese Commissie gaat een reeks indicatoren opstellen, waaruit moet blijken of een land “competitief” is. Ook hier zijn er sancties mogelijk, voor landen die de monetaire unie in gevaar brengen wanneer ze onvoldoende maatregelen nemen om competitiever te worden.
Bron: Rob Heirbaut is Europa-verslaggever bij de VRT-nieuwsdenst (dit artikel is bewerkt door de redactie van de GNK)
oorspronkelijk artikel


Er zijn steeds meer voorstanders van een strengere Europese controle op nationale begrotingen. Dat bleek tijdens een bijeenkomst van een werkgroep hierover onder voorzitterschap van Herman Van Rompuy. De deelnemers aan deze werkgroep, onder meer de Europese ministers van Financiën, hebben ingestemd met het principe van een voorafgaand toezicht van de begrotingen.

Met die schoktherapie kan de EU België dwingen, als ze dat nodig acht, om onze schuld naar de beoogde 60 procent van het bruto binnenlands product terug te brengen.  Hoe België dit wil doen, is vrij. De gemakkelijkste weg, wordt er gefluisterd in de EU wandelgangen, is de automatische indexkoppeling los te laten en/of uitkeringen te verlagen. EU wil alleen resultaat zien, hoe de strategie is, wordt niet voorgeschreven. Toch zag Barroso een tendens om de verzorgingsstaat af te zwakken, hij zei:  ‘Er is geen probleem met de verzorgingsstaat. De verzorgingsstaat is het probleem.’ Tijdens zijn recente uiteenzetting voor de Europese Universiteit in Firenze noemde Barroso de bevoegdheidsoverdracht ‘een stille revolutie’. ‘De lidstaten hebben dit aanvaard’, sprak hij. ‘En ik hoop dat ze goed begrijpen dat de Europese instellingen nu een stevige controle krijgen over hun openbare financies.’
De crisis in België, en hiermee bedoel ik de regeringscrisis, is dus niet alleen een nationaal probleem, ook naar de ontwikkeling van Europa toe, is deze staatshervorming belangrijk. Of het nu een rechtse of linkse wordt, het moet financieel leefbaar blijven. Eigenlijk is het zoals Barosso zegt: het probleem is niet de verzorgingsstaat, het is hoe deze staat gebruikt wordt door de mensen die er leven, wonen en werken. Het is dus aan ons om dit sociaal systeem in ere te houden en allen mee te werken om mensen die uit de boot vallen op te vangen, of om met z'n alleen alle graantjes die er zijn voor de neus van anderen weg te pikken. En dan krijgen we dus, zoals Barosso zegt: "De verzorgingstaat is het probleem"